Społeczeństwo obywatelskie w działaniu – europejska i polska perspektywa

Konferencja, zorganizowana 4 grudnia 2020 roku przez Green European Foundation przy wsparciu Fundacji Strefa Zieleni, przedstawiła kilka wybranych wyzwań, istotnych dla Polski, ale równocześnie europejskich i międzynarodowych. Jednocześnie przedstawiono działania i perspektywy kilku wspieranych przez Fundację Strefa Zieleni polskich koalicji i platform współpracy, rzecznictwa i aktywizmu.

Konferencja była wydarzeniem powiązanym z 32. Radą Europejskiej Partii Zielonych, która odbywała się w tym czasie, oficjalnie w Warszawie.

Partnerem pierwszego panelu „Miasta w działaniu” była federacja stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich.

W panelu udział wzięły: Evelyne Huytebroeck, Marta Bejnar-Bejnarowicz, Miłosława Stępień, Kati Van de Velde, dyskusję prowadziła Ewa Sufin-Jacquemart

Evelyne Huytebroeck, współprzewodnicząca Europejskiej Partii Zielonych (EGP), przypomniała, że miasta są niezwykle istotnym miejscem wdrażania zielonej polityki, która się przekłada na lepszą jakość życia ludzi. Zieloni rządzą i współrządzą w wielu miastach w Europie, a zielonych miast stale przybywa w Europie zachodniej i na pewno stanie się też tak z czasem w krajach europejskiego południa i wschodu, w tym w Polsce. Poinformowała też, że EGP przygotowuje platformę wymiany wartościowych, godnych naśladowania, rozwiązań w tych miastach. Evelyne zwróciła uwagę na szczególnie ważną rolę mobilności, która jest niezwykle ważnym tematem o wszechstronnych reperkusjach i wymagającym pedagogicznego podejścia i dialogu między użytkownikami o odrębnych potrzebach. Podkreśliła też potrzebę finansowania transformacji, w tym oczekiwania ze strony miast bezpośredniego finansowania z funduszy UE, wyrażaną w szczególności przez samorządowców z krajów takich jak Polska i Węgry.

Marta Bejnar-Bejnarowicz przedstawiła historię, wartości i wszechstronne i różnorodne działania federacji stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich (KRM). Fundacja Strefa Zieleni jest jedną z organizacji członkowskich KRM. Nie bez powodu, gdyż 15 Tez Miejskich, które obrazują wizję miasta promowaną przez ponad 40 ruchów miejskich i organizacji członkowskich skupionych w KRM, w pełni pokrywają się z wizją miasta zielonego. Strefa Zieleni przyczyniła się do dodania do tego katalogu tezy szesnastej, nadrzędnej nad pozostałymi, poświęconej zmianie klimatu. KRM promuje miasto do mieszkania a nie miasto-firmę, miasto dla mieszkańców, zrównoważone i otwarte, oparte na partycypacji i współdecydowaniu, dbałości o wspólną przestrzeń i wysoką jakość usług publicznych. KRM skupia wielu ekspertów, aktywistów i samorządowców.

Miłosława Stępień jest aktywistką miejską i zieloną polityczką. Jako aktywistka miejska kieruje Akcją Konin, organizacją członkowską KRM. Organizacja jest ważnym aktorem w mieście Konin i w regionie odkrywek węgla brunatnego, którego Konin jest sercem. Kilka lat temu, wraz z koalicją i fundacją RT-ON (Rozwój TAK odkrywki NIE), Akcja Konin otworzyła debatę na temat Konina i regionu Wielkopolski Wschodniej po węglu. Dziś region będzie jednym z czołowych beneficjentów europejskiego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, z czego skorzysta również Konin, który przygotował wiele projektów mających służyć nowemu, zrównoważonemu rozwojowi miasta. W KRM Akcja Konin współpracuje z inną organizacją z regionu węglowego, śląską organizacją BoMiasto.

Kati Van de Velde koordynuje w belgijskim zielonym think-tanku Oikos międzynarodowy projekt GEF „Miasta miejscem nadziei„. Oikos ma siedzibę w Gandawie, zielonym mieście o mocno zaawansowanym procesie transformacji, zgodnie z ideą municypalizmu proponowaną przez sieć Fearless Cities, ambitnie wdrażającym gospodarkę opartą na idei Dóbr Wspólnych (The Commons) i z mocno rozwiniętą partycypacją. Dzielenie się doświadczeniami sukcesów na polu transformacji miast w kierunku miast zielonych, partycypacyjnych i przyjaznych środowisku i klimatowi jest kluczowe dla przyspieszenia w UE transformacji zgodnej z celami Europejskiego Zielonego Ładu, w jak najambitniejszej, zielonej wersji.

Penalistki zgodziły się, że dla przyspieszenia zielonej transformacji miast dla skutecznego i jak najszybszego zrealizowania ambitnych celów Europejskiego Zielonego Ładu i Porozumienia Paryskiego, konieczna jest szeroka współpraca, nie tylko progresywnych partii politycznych, ale również ruchów miejskich i lokalnych aktywistów. Wszędzie tam gdzie jest to możliwe, koalicje wyborcze angażujące wspólnie partie, organizacje i ruchy miejskie są dobrą opcją.

Lektura uzupełniająca:

Dlaczego sukces Zielonego Nowego Ładu zależy od działań lokalnych 
Ekonomia obwarzanka dla sprawiedliwszego, bardziej zielonego Amsterdamu

Partnerem drugiego panelu „Ratujmy rzeki” była Koalicja Ratujmy Rzeki.

W panelu udział wzięli: Radosław Gawlik, Cecylia Malik, Artur Furdyna, Izabela Zygmunt, Jacek Bożek, prowadziła Ewa Sufin-Jacquemart.

Po wysłuchaniu panelistów wszyscy rozumieją, jak zagrożone są polskie rzeki, m.in. Odra i Wisła, ostatnie duże rzeki UE pozostające w stanie zbliżonym do naturalnego. Unia Europejska może odegrać zarówno dobrą, jak i złą rolę w obronie polskich rzek. W szczególności fundusz odbudowy Nowa Generacja EU mógłby zostać wykorzystany do przekształcenia Odry i Wisły w duże drogi wodne oraz do budowy wielu tam, niszczących ekosystemy rzeczne i liczne obszary Natura 2000. Stąd polscy eksperci i aktywiści rzeczni bardzo oczekują wsparcia w tej sprawie od Zielonych w Parlamencie Europejskim i całej europejskiej zielonej rodziny.

Lektura uzupełniająca: rezolucja „Dajmy rzekom nowe życie, aby uratowały nasze” przyjęta 6.12.2020 r. przez 32. Radę Europejskiej Partii Zielonych w Warszawie: https://partiazieloni.pl/dajmy-rzekom-nowe-zycie-aby-uratowaly-nasze/

Panel trzeci pt. „Głosy młodych aktywistów” przygotowali uczestnicy polskiej edycji projektu GEF European Green Activist Training, EGAT.

Mateusz Orzechowski, Weronika Szkudlarek, Nadia Wierzbicka, Weronika Dąbrowicz, Bartosz Marzec i Kuba Bilski przedstawili historię, motywacje i formy ich zaangażowania aktywistycznego.

Panel moderowali: Artur Wieczorek, koordynator projektu EGAT i Aleksandra Kołeczek, Przewodnicząca Rady Fundacji Strefa Zieleni i delegatka Partii Zieloni do Rady Europejskiej Partii Zieloni.

„Zostałem aktywistą, bo nie mogłem patrzyć na to co się działo wokół mnie” mówi Mateusz Orzechowski, twórca kolektywu „Copernicus Climat” w Toruniu. Zaczął od petycji dla wyeliminowania plastikowych jednorazowych opakowań w instytucjach publicznych. Złożyli 300 podpisów do Urzędu Miasta, potem zaczęli organizować strajki piątkowe dla klimatu. „W szkoleniu European Green Activists Training mamy szansę działać już nie tylko na poziomie polskim ale tez europejskim”. Mateusz przestrzega przed wypaleniem, zachęca do aktywizmu długofalowego, mówi też: „Każdy może zostać aktywistą, wystarczy dołączyć do jakiejś grupy i działać.”
„Bycie aktywistą to więcej niż bycie wolontariuszem, bo jest w tym element sprzeciwu. Stajesz się aktywistą gdy postanowisz, że chcesz zmienić świat, może to być twoje miasto czy sąsiedztwo” – mówi Weronika Szkudlarek, studentka medycyny, aktywistka International Federation of Medical Students Association i programu Centrum Praw Kobiet, organizatorka nauczania i akcji ulicznych ratownictwa i pierwszej pomocy. Weronika podkreśla ważną rolę edukacji, również w aktywizmie politycznym. Edukacyjna gra przed wyborami do Parlamentu Europejskiego pomogła jej podjąć decyzję o zaangażowaniu się w Partii Zieloni.
Nadia Wierzbicka jest aktywistką kampanii przeciw homofobii. Wykorzystuje do aktywizmu swoją sztukę, np. realizując video o języku nienawiści i homofobii kampanii Andrzeja Dudy. Słowa Andrzeja Dudy, że LGBT to nie są ludzie tylko ideologia są oburzające i wywołały ogromny gniew w polskim społeczeństwie. W swoim video-clipie Nadia pokazała prawdziwych, żywych ludzi, oburzonych pozbawianiem ich godności przez prezydenta naszego kraju.
Weronika Dąbrowicz z młodzieżówki Razem i partii Razem broni całkiem zielonych wartości – klimatu, praw człowieka, w szczególności społeczności LGBT+, ale najbardziej praw zwierząt. Mocno krytykuje antropocentryzm ludzi, którzy uważają się za lepszych niż inne gatunki, promuje weganizm i nawołuje do empatii dla zwierząt, ofiar ludzi.
Bartosz Marzec jest aktywistą na rzecz klimatu i praw człowieka. Jest z Lubartowa, „strefy wolnej od LGBT”, podobnie jak 1/3 Polski. Szokuje go brak wiedzy i poważnego podejścia do klimatu ze strony prezydenta RP. Jest jednym z 32 młodzieżowych doradców ministra ds. klimatu – jako rada doradcza wydają opinie do proponowanych ustaw i zajmują się rzecznictwem na rzecz klimatu. „Potrzebujemy wsparcia ze strony Unii Europejskiej, abyśmy mogli walczyć o ochronę klimatu, ale też o prawa człowieka w Polce” mówi.
Kuba Bilski nie czuł, aby Polska podzielała europejskie wartości. Dlatego spędził 3,5 roku studiując w Anglii, gdzie jako mieszkaniec UE czuł się jakby wyjechał do innego regionu tego samego kraju. Po powrocie do Polski zaangażował się w swoim mieście Łodzi w ruchy klimatyczne, w Earth Strike i Extinction Rebellion, ale też zapisał się do Partii Zieloni. Jednym z ciekawszych działań aktywistycznych była akcja „Klimatyczna egzekucja”, na którą ludzie bardzo reagowali. Kuba zwraca uwagę na to, że gdyby wszyscy progresywni ludzie wyjechali z Polski, to w Polsce zostaliby sami konserwatyści, którzy by spowalniali wysiłki UE na rzecz klimatu. Mimo, że efekty aktywizmu są mało widoczne, jednak działanie razem jest jego zdaniem bardzo motywujące.

Lektura uzupełniająca:

Nowa dynamika polityki klimatycznej w Chorwacji

Partnerem czwartego panelu „Trudna ścieżka Od pola do stołu” była Koalicja Żywa Ziemia.

W panelu udział wzięli: Justyna Zwolińska, Dorota Metera, Marcin Galicki, Agnieszka Makowska, prowadziła Ewa Sufin-Jacquemart.

Podczas panelu omówione zostały główne wyzwania i walka o lepszą żywność oraz ostatnie wydarzenia na szczeblu UE w zakresie wspólnej polityki rolnej. Paneliści podzielili się również swoją pracą jako koalicja ponad 20 organizacji pozarządowych i doświadczeniami aktywizmu w trudnym kontekście politycznym.

Lektura uzupełniająca:

Zdrowie i środowisko połączone w agroekologicznej Europie

Konferencja zakończyła się partnerstwem z Kongresem Kobiet – wywiadem z prof. Magdaleną Środą pt. „Trudna walka o prawa” przeprowadzonym przez Ewę Sufin-Jacquemart.

Konferencję zakończyliśmy wywiadem z profesor Magdaleną Środą, etyczką i feministką, współzałożycielką Kongresu Kobiet. Kongres Kobiet jest siecią kobiet w Polsce i za granicą, miejscem orędownictwa za prawami kobiet i debaty na ważne tematy naszych czasów, na wszystkich poziomach społeczeństwa. Wywiad dotyczył przede wszystkim zmian jakie się dokonały w Polsce w obszarze praw kobiet od momentu transformacji i w następnych latach i roli jaką odegrał i odgrywa dziś Kongres Kobiet. Mowa była o prawach reprodukcyjnych kobiet jako praw człowieka i roli Unii Europejskiej dla obrony praw kobiet w Polsce i w całej Europie.

Lektura uzupełniająca:

Debata aborcyjna na Malcie: między postępem, moralnością katolicką a patriarchatem

Informacje dodatkowe:

Konferencję w wersji polskiej można obejrzeć tu: https://youtu.be/xE_-7bc4Mw8

Biogramy panelistów i panelistek (w j. angielskim) można znaleźć tu: biogramy

This project was organised by the Green European Foundation with the support of Fundacja Strefa Zieleni and with the financial support of the European Parliament to the Green European Foundation.

Kategoria: Aktualności, Demokracja obywatelska, Młody aktywizm, Polityka miejska, Prawa kobiet, Rolnictwo i żywność, Rzeki

0 komentarzy

Czytaj więcej →